Τα Θεοφάνια (6 Ιανουαρίου) γιορτάζουμε τη βάπτιση του Ιησού χριστού που γίνεται από τον Άγιο Ιωάννη, τον βαπτιστή, στον Ιορδάνη ποταμό.
Τα κάλαντα των Θεοφανίων / Φώτων λέγονται μία ημέρα πριν από τα Θεοφάνεια, τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, δηλαδή στις 5 Ιανουαρίου. Υπάρχουν διάφορα κάλαντα ανά την Ελλάδα, όπως και διάφορες παραλλαγές στίχων και μελωδίας στα κάλαντα που γνωρίζει όλη η Ελλάδα. Ωστόσο, εδώ παραθέτουμε τους στίχους του πιο γνωστού τραγουδιού, όπως και δύο ακόμα, μαζί με βίντεο για το καθένα. Χρόνια πολλά και καλή φώτιση!
Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός
κάτω στον Ιορδάνη, τον ποταμό
κάθεται η κυρά μας, η Παναγιά.
Καλημέρα, καλησπέρα! Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Καλημέρα, καλησπέρα! Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Όργανο βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
«Αϊ-Γιάννη, αφέντη και βαπτιστή
βάπτισε κι εμένα, Θεού παιδί,
ν’ ανεβώ επάνω στους ουρανούς
να μαζέψω ρόδους και λίβανους».
Καλημέρα, καλησπέρα! Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Καλημέρα, καλησπέρα! Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά!
Καλύμνικα κάλαντα (Καλύμνου)
Ο μήνας έχει σήμερον 5 Ιανουαρίου
κι όλοι μας εορτάζουμεν τα Φώτα του Κυρίου.
Κι όλοι οι παπάδες περπατούν με τον σταυρό στο χέρι
και μπαίνουν μες στα σπίτια μας και λεν τον Ιορδάνη.
Εσχίσθησαν οι ουρανοί και βγήκε περιστέρι
μα περιστέρι δεν είν’ το, μόν’ ήταν τ’ Άγιο Πνεύμα.
Και τ’ Άγιο Πνεύμα έφυγε να πάει να μαρτυρήσει
ότι Χριστός βαπτίζεται, σ’ ανατολή και δύση.
Βοήθεια να έχετε τον Μέγα Ιωάννη
στο σώμα και εις την ψυχή δίνει χαρά μεγάλη (x2).
Κάλαντα Πάτμου Δωδεκανήσων
Καλημέρα, πάντες, ω, αδερφοί!
Ακούσατε την σήμερον εορτήν.
Σήμερον τα Φώτα και εορτή
και λαμπρά ημέρα, Δεσποτική.
Καλημέρα! Καλημέρα! Καλή σου μέρ’ αφέντη, με την κερά!
Εν αρχήν ως ήρχισεν ο Θεός
έκτισε την γην και τον ουρανόν,
ύστερον, δε, πάλιν από αυτά
έκαμε τα ζώα και τα φυτά,
έκαμεν την θάλασσαν, ποταμούς,
τον μέγαν Ιορδάνην και αλλουνούς.
Καλημέρα! Καλημέρα! Καλή σου μέρ’ αφέντη, με την κερά!
Ο Αδάμ κι Εύα ημάρτησαν
και εις αμαρτίαν υπέπεσαν,
την απάτη στ’ν όφη την έριξαν
και του Θεού δεν είπαν πως έφταιξαν,
αλλ’ ο όφης ήταν ο διάβολος
των πονηρών δαιμόνων διδάσκαλος.
Μα και Ιησούς ο φιλάνθρωπος
ήλθεν εις τον κόσμον ως άνθρωπος,
δία να λυτρώσει πάντας ημάς
από αυτάς τας χείρας τας μιεράς
και τον Ιωάννην εζήτησε και στο βάπτισμά του τον έκραξε.
Καλημέρα! Καλημέρα! Καλή σου μέρ’ αφέντη, με την κερά!
«Ιωάννη Πρόδρομε, σε ζητώ
στον μέγαν Ιορδάνην να βαπτισθώ».
Και ο Ιωάννης του έλεγε
και σφοδρώς το σώμα του έτρεμε:
«Πώς να σε βαπτίσω, ω Λυτρωτά,
όπου η χειρ’ μου τρέμει και δειλιά,
πώς τολμώ να βάλω τη χείρα μου
εις την κορυφή του Σωτήρα μου;».
(«Άφες φόβον, Πρόδρομε, σου ζητώ
στον Μέγαν Ιορδάνην να βαπτισθώ».)
Καλημέρα! Καλημέρα! Καλή σου μέρ’ αφέντη, με την κερά!
Τότε Τον βαπτίζει ο Βαπτιστής κι έλαμψεν η έρημος παρευθύς.
Και το πνεύμα ως είδος περιστεράς και λευκής κι ωραίας και καθαράς,
και φωνή ηκούσθει εκ του πατρός
«ούτος είν’ υιός μου αγαπητός».
Σήμερον τα Φώτα και εορτή
και λαμπρά η μέρα, Δεσποτική.
(Δια τούτο πάντες ω! αδερφοί ακούσατε την σήμερον εορτήν,
να την εορτάσωμεν αδερφοί ότι είναι ημέρα Δεσποτική.)
Καλημέρα! Καλημέρα! Καλή σου μέρ’ αφέντη, με την κερά!
* Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα κάλαντα των Φώτων; *
Κυρία, Κυρία! Να πω; 